سیری در برهان تمانع و برهان فرجه

برهان تمانع یکی از براهین متقن و محکم و خلل ناپذیر قرآن در اثبات توحید پروردگار، است که از آیه « لو کان فیهما الهة الا الله ...» استفاده می شود. و برهان فرجه بر گرفته از روایتی است که هشام بن الحکم از امام صادق (ع)  روایت می کند و حکما آن را تقریر کرده اند.

برهان هماهنگی و وحدت بر اثبات خدا

برهان صرف الوجود را صدر المتألهین اقامه کرده بر اساس مشی خودش راجع به حقیقت وجود و اعتبار ماهیت ، حاصلش این شد که وجود صرف تعدد نمی پذیرد. واجب الوجود هم چون سراسر وجودش مثل موجودات محدود نیست که وجود و عدم با هم آمیخته شده باشند و وجود و ماهیت با هم باشند لذا تعدد نمی پذیرد. 

برهان فرجه بر اثبات خدا

 

امام صادق (علیه السلام) برهانی را بر توحید مطرح کردند که در اصول کافی نقل شده ، حضرت در پاسخ یک زندیق بیان کردند. واژه زندیق معرّب دهری است معادل امروزی آن ماتریالیست است. این شخص از حضرت سوال کرد چه اشکالی دارد ما دو تا واجب الوجود و دو تا خدا داشته باشیم. حضرت برهانی را اقامه فرمودند که این برهان تحت عنوان برهان فرجه از آن یاد می شود. 

عقل و دل فطری راه خداشناسی!

در ارتباط با راههای خداشناسی با راه عقل، حس و وحی آشنا شدیم و رسیدیم به راه دل یا همان راه فطرت که عشق آفرین ، پیوندساز و معرفت ساز است. در بحث راهای فطرت ، عقل فطری و دل فطری را شناختیم سپس نظر اسلام در مورد فطرت در قالب آیاتی دار مقالات پیشین مطرح شد.

خدای احد یا واحد ؟!!

موضوعی که قرآن بیشتر به آن عنایت دارد اثبات توحید یا اثبات خدا است. قرآن وجود خداوند متعال را مفروغ عنه گرفته، گویی کسی در وجود خداوند متعال حرفی ندارد. أفی الله شک، آیا در باره خدا شکی هست؟ چنان مطرح می کند و پاسخ می دهد که راه هر شکی را می بندد . لذا قرآن ، بیشتر به توحید و نفی شرک پرداخته  تا اثبات خدا.

دلایل عقلی وجود روح چیست؟

 

دلایلی که حکیمان برای اثبات روح یا نفس انسانی اقامه کردند، بر دو نوع است: یک نوع، دلایلی که فقط اثبات می‌کند در وجود انسان غیر از بدن و خصوصیات مادی، موجودی جوهری و غیر مادی وجود دارد، بدون اشاره به این‌که او مبدأ تمام حرکات حیاتی، حس و ادراکات هست یا نه. نوع دیگر، دلایلی که اثبات می‌کند در وجود انسان غیر از بدن و خصوصیات مادی، موجودی جوهری و غیر مادی وجود دارد که مبدأ همۀ افعال بدن و سرچشمۀ همۀ حرکات حیاتی، حس و ادراکات است.

خدا کیست ؟

خدا کیست و چه دلیلی می‌توان برای اثبات او آورد؟

خداوند تبارک و تعالی، وجود مطلق و کمال مطلق است که هیچ گونه عیب و نقصی در آن نیست. وجود بی همتایی است که توانایی انجام هر کاری را دارد و به همه اشیاء در تمام حالات و زمانها آگاه است، شنوا و بیناست، دارای اراده و اختیار است، زنده و خالق همه چیز و سرچشمه تمام خیرات و خوبیهاست، و همه موجودات (مخلوقات) را دوست دارد و نسبت به آنها مهربان است.

علت الف چیست؟

در بحث خداشناسی اولین راه خداشناسی راه حس است سپس در ادامه براهین و موارد استدلال عقلی وجود دارد که اولین برهان ، برهان وجوب و امکان است .

برهان اسدّ و اخصر

برای تمام بودن برهان امکان و وجوب باید اثبات بشود که دور و تسلسل باطل است البته ابطال دور و تسلسل فایده دیگر هم دارد و آن اثبات واجب الوجود و علت العلل است. در عین حال که تسلسل باطل می شود و برهان امکان و وجوب تمام می شود خود این ابطال تسلسل ، نتیجه دیگر هم دارد و آن اثبات علت العلل است.

آیا جهان تصادفی بوجود آمده است؟

یکی از راه های خداشناسی حس است. برهان نظم یکی از عمومی ترین برهان های اثبات وجود خداوند متعال است که در آن علم، قدرت و شعور ناظم به اثبات می رسد.