آخرین رویدادها:
آخرین مطالب
پربیننده ترین مطالب
پیوندها
کلید واژه
موضوعات
بایگانی
حدیث تصادفی
خلاصه آمار
اعلانـات
گمان نکنید که تنها مسلمان بودن براى پیروزى کافى است، تا در هر شکستى کلمهى «چرا و چطور» را بکار ببرید، بلکه علاوه بر ایمان، رعایت اصول و قوانین نظامى و سنّت هاى الهى لازم است.
أَوَلَمَّا أَصَابَتْکُم مُّصِیبَةٌ قَدْ أَصَبْتُم مِّثْلَیْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَـذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِندِ أَنْفُسِکُمْ إِنَّ اللّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (آل عمران ـ 165)
آیا چون به شما [در نبرد احد] مصیبتى رسید- [با آنکه در نبرد بدر] دو برابرش را [به دشمنان خود] رساندید- گفتید: «این [مصیبت] از کجا [به ما رسید]؟» بگو: «آن از خود شما [و ناشى از بى انضباطى خودتان] است.» آرى! خدا به هر چیزى تواناست.
بررسى دیگرى روى جنگ احد
این آیه بررسى دیگرى روى حادثه احد است، توضیح اینکه: جمعى از مسلمانان از نتایج دردناک جنگ، غمگین و نگران بودند و این مطلب را مکرر بر زبان مى آوردند که خداوند در آیه فوق سه نکته را به آنها گوشزد مى کند:
1- شما نباید از نتیجه یک جنگ نگران باشید بلکه همه برخوردهاى خود را با دشمن روى هم محاسبه کنید، اگر به شما در این میدان، مصیبتى رسید در میدان دیگر (میدان جنگ بدر) دو برابر آن را به دشمن وارد ساختید، زیرا آنها در احد هفتاد نفر از شما را شهید کردند، در حالى که هیچ اسیر نگرفتند ولى شما در بدر هفتاد نفر از آنها را به قتل رسانیدید و هفتاد نفر را اسیر کردید.
(أَوَلَمَّا أَصَابَتْکُم مُّصِیبَةٌ قَدْ أَصَبْتُم مِّثْلَیْهَا) در حقیقت، جمله قَدْ أَصَبْتُم مِّثْلَیْهَا: یعنى "دو برابر آن بر دشمن ضربه زدید" در حکم جوابى است که بر سوال، مقدم شده است.
2- شما مى گوئید: این مصیبت از کجا دامنگیرتان شد (قُلْتُمْ أَنَّى هَـذَا) ولى اى پیامبر به آنها بگو این مصیبت از وجود خود شما سرچشمه گرفته و عوامل شکست را باید در خودتان جستجو کنید. (هُوَ مِنْ عِندِ أَنْفُسِکُمْ)
شما بودید که با مخالفت فرمان پیامبر صلی الله و علیه وآله سنگر حساس کوه عینین را رها ساختید و شما بودید که جنگ را به پایان نرسانیده و سرنوشت آن را یکسره نکرده، به جمع آورى غنائم پرداختید و نیز شما بودید که به هنگام حمله مجدد دشمن میدان را رها ساخته و از جنگ فرار کردید، همین گناهان و سستى هاى شما بود که باعث آن شکست و آن همه کشته گردید.
3- شما نباید از آینده، نگران باشید زیرا خداوند بر همه چیز قادر و توانا است و اگر نقاط ضعف خود را جبران کنید، مشمول حمایت او خواهید شد. (إِنَّ اللّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ)
هر مصیبتى (مانند مصیبت احد) که پیش مى آید، علاوه بر اینکه بدون علت نیست وسیله آزمایشى است براى جدا شدن صفوف مجاهدان راستین از منافقان و یا افراد سست ایمان، لذا در قسمت اول آیه مى فرماید: وَمَا أَصَابَکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ
بحث لغوی:
اصابتکم: صوب به معنى نزول و قصد است. بلیّه و گرفتارى را از آن جهت مصیبت گویند که انسان را قصد کرده و یا بر او نازل شده است، اصابه به معنى رسیدن و نازل شدن است.
انى: ظرف زمان و مکان است به معنى (کى- کجا) به معنى استفهام (چطور) نیز آید منظور از آن در آیه مکان (کجا) است.
پیام های آیه:
1ـ هنگام قضاوت، تلخى ها و شیرینى ها را با هم در نظر بگیرید. تنها شکست احد را نبینید، پیروزى بدر را هم یاد کنید. «قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَیْها»
2ـ در جستجوى عوامل شکست، ابتدا به سراغ عوامل درونى و روحى و فکرى خود بروید، سپس عوامل دیگر را پیگیرى کنید. «قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ»
3ـ خداوند بر هر چیزى قادر است، ولى ما باید شرایط لازم و لیاقت بهره بردارى را به دست آوریم. «هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ ... إِنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ»
4ـ گمان نکنید که تنها مسلمان بودن براى پیروزى کافى است، تا در هر شکستى کلمهى «چرا و چطور» را بکار ببرید، بلکه علاوه بر ایمان، رعایت اصول و قوانین نظامى و سنّت هاى الهى لازم است. «قُلْتُمْ أَنَّى هذا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ»
وَمَا أَصَابَکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللّهِ وَلِیَعْلَمَ الْمُوْمِنِینَ (آل عمران ـ 166)
و روزى که [در احد] آن دو گروه با هم برخورد کردند، آنچه به شما رسید به اذن خدا بود [تا شما را بیازماید] و مومنان را معلوم بدارد.
خداوند براى هر کارى، علّتى را مقرّر کرده است و هر یک از شکست و پیروزى دلیلى دارند. علّت شکست شما در احد این بود که سست شده و ناهماهنگى کردید و براى جمع آورى غنائم حرص ورزیدید، که در آیه قبل فرمود: «هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ»
هر مصیبتى (مانند مصیبت احد) که پیش مى آید، علاوه بر اینکه بدون علت نیست وسیله آزمایشى است براى جدا شدن صفوف مجاهدان راستین از منافقان و یا افراد سست ایمان، لذا در قسمت اول آیه مى فرماید: وَمَا أَصَابَکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ
این آیه مى فرماید: هر یک از انتخاب هاى شما، میان اتحاد یا تفرقه، جدّى بودن یا سست شدن، در مدار ارادهى الهى است. اوست که به شما قدرت انتخاب مى دهد و هر راهى برگزینید، به همان نتیجهاش مى رسید. «ما أَصابَکُمْ»، «فَبِإِذْنِ اللَّهِ»
باید صفوف مشخص شود
در واقع آیه فوق، این نکته را تذکر می دهد که هر مصیبتى (مانند مصیبت احد) که پیش مى آید، علاوه بر اینکه بدون علت نیست وسیله آزمایشى است براى جدا شدن صفوف مجاهدان راستین از منافقان و یا افراد سست ایمان، لذا در قسمت اول آیه مى فرماید: وَمَا أَصَابَکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ.
آنچه در روز احد، آن روز که جمعیت مسلمانان با بت پرستان به هم درآویخته بر شما وارد شد به فرمان خدا بود و طبق خواست و اراده او صورت گرفت؛ زیرا هر حادثهاى طبق قانون عمومى آفرینش علت و سبب مخصوصى دارد و اساساً عالم روى یک سلسله علل و اسباب پى ریزى شده است و این یک اصل ثابت و همیشگى است، و روى این اصل، هر لشگرى که در میدان جنگ سستى کند و به مال و ثروت و غنیمت دل ببندد و دستور فرمانده دلسوز خود را فراموش نماید، محکوم به شکست خواهد بود، بنابراین منظور از اذن اللَّه (فرمان خدا) همان اراده و مشیت او است که به صورت قانون علیت در عالم هستى منعکس شده است.
و در قسمت دوم آیه مى فرماید: وَلِیَعْلَمَ الْمُوْمِنِینَ وَلْیَعْلَمَ الَّذِینَ نَافَقُواْ یکى دیگر از آثار این جنگ، این بود که صفوف مومنان و منافقان از هم مشخص شود و افراد با ایمان، از سست ایمان شناخته گردند.
پیام های آیه:
1ـ شکست ها و پیروزى ها، به ارادهى خداوند محقّق مىشود که همان سنّتهاى اوست. «فَبِإِذْنِ اللَّهِ»
2- حوادث تلخ و شیرین، میدان آزمایش و شناسایى انسان هاست. «لِیَعْلَمَ الْمُوْمِنِینَ»
