حج جاهلیت به روایت قرآن

عصر جاهلى، یعنى دوره اى که جوامع بشرى بر اثر دور ماندن از عصر انبیاء و رسوخ عقاید و عادت هاى غلط و خرافى داراى وضعیتى مى شوند که مناسب ترین عنوان براى آن، واژه "جاهلیت" است.

این وضعیت تنها مخصوص عربِ ساکن در جزیرة العرب پیش از ظهور اسلام نیست، بلکه شامل جوامع مختلفى مى شود که در برخى ویژگى ها مشترک اند.

امروزه براى اطلاع و شناخت درست از وضعیت مشترک جوامع جاهلى، راهى جز وحى و گزارش هاى مرتبط با منابع وحیانى وجود ندارد.

بانوی فریادگر آزادی و کرامت انسانی

در نظامی که زن موجودی زاید و دست و پاگیر به شمار می‏ رفت و داشتن دختر در خانواده ننگ بود، خدای بزرگ، پیامبری با کتاب و روشی روشن برانگیخت و به او دختری عطا کرد که به «کوثر» ملقّب گشت؛ یعنی «خیر فراوان» که در طول تاریخ، همواره الگوی زنان و بهترین جلوه جمال الهی بوده است. حضرت زینب (علیها السلام) دختر این زن و تربیت شده اوست که کمالات فاطمه (علیها السلام) و روح بلند حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) در وجود تابناکش موج می‏زند؛ زنی که سکوتش یادآور شکیبایی مادر است و سخنش پژواک خطبه‏ های آتشین پدر؛ زنی که تا خاموش است، همه فاطمه (علیها السلام) است و آن‏گاه که لب می‏ گشاید، یکسر علی (علیه السلام) است. زنی که یک تنه بزرگ‏ترین پیام آور مکتب عاشورای حسینی و فریادگر آزادی و کرامت انسانی برای همه تاریخ است. حضرت زینب (علیها السلام) از شمار کسانی است که در دار دنیا، فریب زر و زیور آن را نخوردند و جز به لقای الهی نیندیشیدند. زینب (علیها السلام) با وجود ثروت فراوان، به آن بی‏ اعتنا بود و چند صباحِ عمر را چون سروی در بوستان عبادت و بندگی خرامید. او از آب حیات ولایت نوشید و به جایی رسید که مورد شگفتی و تحسین امامان معصوم (علیهم ‏السلام) قرار گرفت و از برکت انفاس قدسی آنان، با عالم غیب و ملکوت ارتباط برقرار کرد و محرم اسرار الهی گشت، تا جایی که پیشامدهای آینده را به گوش خویش از هاتف غیبی می‏ شنید؛ چنان که نقل است در یکی از منزلگاه‏ های کربلا، به امام حسین (علیه السلام) فرمود: «در شب گذشته، صدای هاتفی را شنیدم که شعری به این مضمون می‏ خواند: ای دیده! اشک حسرت ببار بر شهیدانی که مرگ ایشان را می‏راند، و به زودی به وعده‏ گاه شهادت می‏ رساند.» حضرت فرمود: «ای خواهر! آنچه مقدر شده، روی خواهد داد.» تاریخ زندگانی و مبارزات عقیله بنی هاشم، به خوبی روشن می‏ سازد که نهضت امام حسین (علیه السلام) بر ضد کفر و ارتداد، بدون وجود زینب (علیها السلام) کامل نمی‏ شد و اگر او وظایف سنگین خود را پس از شهادت برادر انجام نمی‏ داد، آن رستاخیز خونین به نتیجه مطلوبی نمی‏ رسید. جاودانگی نهضت حسینی، تنها در گرو همت عالی این بانوی بزرگ است که در واقع، حلقه پیوند آن فاجعه خونین با نسل‏ های آینده به شمار می‏ آید.