آخرین رویدادها:
آخرین مطالب
پربیننده ترین مطالب
پیوندها
کلید واژه
موضوعات
بایگانی
حدیث تصادفی
خلاصه آمار
اعلانـات
سه رویکرد مطرح در مواجهه با مسئله زن
در ایران تقریباً از دورۀ مشروطه مسئله زن موضوع مطالعاتی و یکی از مباحث اجتماعی شد. در مواجهه با این مسئله سه رویکرد کلی در میان عالمان شکل گرفت: رویکرد سنت‌گرا؛ رویکرد اجتماع‌گرا و رویکرد اجتهادگرا. «رویکرد سنت‌گرا دو مشخصه دارد: اولاً، زن با مرد در هویت انسانی یکسان نیست؛ ثانیاً، زن حق حضور اجتماعی ندارد.
رویکرد اجتماع‌گرا در حدود دهۀ سی شمسی و با نوشته‌های استاد محمدتقی شریعتی و سپس، علامه محمدحسین طباطبایی آغاز شد و در دهۀ چهل اوج گرفت. سه ویژگی این رویکرد از این قرارند: اولاً، زن و مرد در جوهرۀ انسانی برابرند؛ ثانیاً زن مجاز به حضور اجتماعی هست اما حضورش ارجح نیست؛ ثالثاً در تفاوت‌های فقهی و اصولی تبیین عقلی به دست می‌دهد.
امام موسی صدر دیدگاه‌های خود دربارۀ مسئلۀ زن را بر پنج اصل و مبنا استوار کرده است: 1. توجه به قرآن و محور قراردادن قرآن در مسائل زن‌شناسی؛ 2.تفکیک میان اسلام و آداب و رسوم مسلمانان؛ 3. تفکیک میان احکام بنیادین و تاریخی؛ 4. اجتهاد مستمر و تلاش برای کشف روح شریعت؛ 5.توجه به واقعیت‌ها و حضور در زمان.»
نگاه امام موسی صدر به موضوع حجاب زنان
براساس اصول و مبانی امام موسی صدر و قرائت ایشان از قرآن، هیچ دوگانگی در جوهرۀ انسانی و حقیقت انسانی زن و مرد وجود ندارد، بلکه تنها احکامی متفاوت برای احوال متفاوت و توانمندی‌های متفاوت آنان وجود دارد. امام صدر در سخنرانی «روح تشریع در اسلام» تأکید دارد که اسلام در شریعت خود اصولی وضع کرده است که انسان می‌تواند براساس آن‌ها بنابر اقتضائات زمان و مکان در احکام شرعی تحول ایجاد کند، بی‌آنکه دین از قداست و غیبیت خود تهی شود.
بر این اساس، زن موجود درجۀ دوم نیست؛ بلکه احکامی متناسب با روزگار قدیم برای زن وضع شده بود و با پیش بینی خود شریعت این احکام برای زن امروز که به رشد بیشتری رسیده است، باید متحول شود و موانع و مشکلات رشد اجتماعی زنان برطرف شود.
حضور اجتماعی و نقش اجتماعی زن
برخلاف بسیاری از علما که مخالف حضور زن در اجتماع هستند، امام موسصدر بر این عقیده است که زن نقش اساسی در جامعۀ انسانی دارد. ایشان حتی در جایی در پاسخ به خبرنگاری که سؤال می‌کند که آیا اسلام با حکومت‌کردن زن موافق است؟ می‌گوید که اسلام، زن را از حکومت منع نکرده است، اما این کار را برای زنان خوش ندارد، زیرا آنان نقشی بزرگ‌تر از حکومت کردن دارند و آن زادن و پروراندن حاکم است. این نظر ایشان مخالف نظر مشهور است که حضور اجتماعی و تصدی مناصب اجتماعی را برای زنان منع می‌کند.
او در نهایت مقصود امام صدر از حجاب را به این شرح بیان کرد: «مقصود از حجاب این بوده است که زنانگی و مردانگی در جامعه حضور نداشته باشد و زن و مرد در مقام دو انسان باهم ارتباط داشته باشند. امام موسی صدر معتقد است که نوع پوشش زن نباید به‌گونه‌ای باشد که تمامی توانمندی‌ها و کرامات او را تحت‌الشعاع زنانگیِ او قرار دهد و فضل و هنر و عملکرد زن به همین سبب نادیده گرفته شود.
منبع:
پایگاه اطلاع رسانی امام موسی صدر
