
در قرآن مجید، یکسرى از ویژگىها و امتیازات براى حضرت مریم بیان شده است. این ویژگىها از اختصاصات حضرت مریم نیست و افراد دیگرى نیز در رتبه او و چه بسا بالاتر از او به چنین مقاماتى رسیدهاند؛ اما آنچه ازاختصاصات حضرت مریم(س) است و بدان وصف بر همه زنان عالم امتیاز یافته است، چگونگى ولادت فرزند وى مىباشد.
سوى مفسران دو پاسخ به این سؤال دادهاند:
1. مراد آیه شریفه، برترى حضرت مریم بر همه زنان جهان در عصر خودش است. این پاسخ هم مشابه قرآنى دارد و هم دلیل روایى:
الف. در قرآن مجید آمده است که خداوند درباره بنىاسرائیل فرمود: «و انى فضّلتکم على العالمین». بقره (2)، آیه 47.
در تفسیر نمونه آمده است: «بدیهى است منظور، برترى مؤمنان بنىاسرائیل بر مردم عصر خود بوده است».
ب. در تفسیر برهان روایتى از مفضل بن عمر نقل شده است که مىگوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: مرا خبر ده از قول پیامبر خدا(ص) درباره فاطمه که فرمودند: «او سرور زنان جهانیان است». آیا او سرور زنان عصر خویش است؟ امام(ع) فرمودند: «مریم سرور زنان جهان در عصر خود بود، اما فاطمه(س) سرور همه زنان از آغاز تا پایان است».
2. آیه شریفه قید زمانى ندارد و مربوط به همه زمانها است؛ ولى قید موضوعى دارد و از همین رو منافاتى با سرورى حضرت زهرا(س) بر همه زنان عالم در کمالات عالیه و والاى انسانى ندارد.
توضیح اینکه در قرآن مجید، یکسرى از ویژگىها و امتیازات براى حضرت مریم بیان شده است. این ویژگىها از اختصاصات حضرت مریم نیست و افراد دیگرى نیز در رتبه او و چه بسا بالاتر از او به چنین مقاماتى رسیدهاند؛ اما آنچه ازاختصاصات حضرت مریم(س) است و بدان وصف بر همه زنان عالم امتیاز یافته است، چگونگى ولادت فرزند وى مىباشد.
علامه طباطبایى(ره) در تفسیر المیزان مىفرماید: «[این کلمه ]از خصایص وجودى حضرت مریم(س)، انگشت روى هیچ خصیصهاى به جز ولادت عجیب فرزندش نمىگذارد. این است که «اصطفاء» از هر جهت نیست؛ بلکه آن گونه فرزند آوردن مراد است».
اما غیر از کلمه «اصطفاء» کلمات دیگرى که در آیات مربوط به آن حضرت آمده، از قبیل: «تطهیر»، «تصدیق به کلمات خدا و کتب او»، «قنوت» و «محدثه بودن» همه از امورى است که اختصاص به آن حضرت ندارد.
در تفسیر «اطیب البیان» نیز امتیاز خصوصى حضرت مریم(س) بر دیگر زنان، چگونگى زاییدن حضرت عیسى(ع) بیان شده و در سر بیان «واصطفیک على نساء العالمین» آمده است: «بیان این جمله براى این است که دیگر زنى نتواند چنین دعوایى بکند و بهانه به دست بیاورد». بنابراین اگر آیه داراى قید زمانى نباشد، حضرت مریم(س) را فقط در چگونگى فرزند آوردن از همه زنان جهان ممتاز دانسته است و این نافى برترى حضرت زهرا(س) در کمالات عالیه انسانى نیست. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 31/500007)
منبع: پرسمان دانشجویی
- تاریخ نشر: دوشنبه / ۱۶ بهمن ۱۳۹۶