فوت و فن همسر داری در روایات!

داشتن یک زندگی زناشویی موفق در گرو آگاه بودن از مهارت های همسر داری است ، وظایفی که زن و و شوهر نسبت به هم دارند اگر خوب شناخته و انجام شود زوجین یک عمر می توانند در کنار هم خوشبخت و سعادتمند زندگی کنند. اما نداشتن درک متقابل از خواسته ها و شرایط یکدیگر منجر به طلاق عاطفی ، دوری از همدیگر، نفرت و کینه و از هم پاشیدگی زندگی می شود.

امام علی(علیه السلام) در کلمات قصار نهج البلاغه (شماره ۱۳۶) در عبارتی کوتاه اما پرمغز می فرماید: جهاد المرآه ، حسن التبعل= جهاد زن، نیکوشوهرداری کردن است.
به تحقیق و با اطمینان می توان گفت تمام رمز و رازهای خوشبختی و سعادت یک زوج مسلمان و مومن در همین عبارت کوتاه نهفته است و شاید بتوان ادعا کرد که پیرامون همین عبارت موجز، مقالات متعدد و حتی کتاب ها نوشت.
در اینجا تعدادی از آداب همسر داری که در روایات آمده است را نقل می کنیم باشد که در پرتو عنایات معصومان علیهم السلام زندگی خوب و خداپسندانه ای را بسازیم.

اظهار محبت بیشتر: ایمان بیشتر
1- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«کلما ازداد العبد ایمانا ازداد حبا للنسآء (1)؛ هر چه ایمان بنده زیاد شود، محبت [وی] به زن ها نیز زیاد می شود.»
2- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«کل من اشتد لنا حبا اشتد للنساء حبا (2)؛ هر کس بیشتر دوستدار ما (خاندان عصمت و طهارت) باشد، به زن ها (همسرش) نیز بیشتر دوستی می کند.»

صفای زندگی اینجاست، اینجا
3- حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام می فرمایند:
«فدارها علی کل حال واحسن الصحبة لها فیصفو عیشک (3)؛ همیشه با همسرت مدارا کن، و با او به نیکی همنشینی کن تا زندگیت باصفا شود.»
پیام اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند : حق زن بر شوهرش این است که او را سیر کند، لباس بپوشاند، نماز و روزه و زکات را - اگر در مال زن حق زکاتی است - به او یاد دهد، و زن نیز در این کارها با او مخالفت نورزد.»

از تکبر و خشونت بپرهیز
4- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«خیر الرجال من امتی الذین لایتطاولون علی اهلیهم و یحنون علیهم ولا یظلمونهم (4)؛ بهترین مردان امت من، آن کسانی هستند که نسبت به خانواده خود خشن و متکبر نباشند و بر آنان ترحم و نوازش کنند و به آنان آزار نرسانند.»

سیلی، هرگز!
5- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«فای رجل لطم امراته لطمة، امرالله عزوجل مالک خازن النیران فیلطمه علی حر وجهه سبعین لطمة فی نار جهنم (5)؛ هر کس به صورت زنش سیلی بزند، خداوند به آتشبان جهنم دستور می دهد تا در آتش جهنم هفتاد سیلی بر صورت او بزند.»

من تو را دوست دارم
6- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«قول الرجل للمراة انی احبک لا یذهب من قلبها ابدا (6)؛ این گفتار مرد به همسرش که «من تو را دوست دارم» ، هرگز از قلب زن بیرون نمی رود.»

تامین سعادت دینی و دنیایی همسر
7- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«للمراة علی زوجها ان یشبع بطنها، و یکسو ظهرها، ویعلمها الصلاة والصوم والزکاة ان کان فی مالها حق، ولاتخالفه فی ذلک (7)؛ حق زن بر شوهرش این است که او را سیر کند، لباس بپوشاند، نماز و روزه و زکات را - اگر در مال زن حق زکاتی است - به او یاد دهد، و زن نیز در این کارها با او مخالفت نورزد.»

این هم جهاد در راه خداست
8- امام رضا علیه السلام می فرمایند:
«الکآد علی عیاله من حل کالمجاهد فی سبیل الله (8)؛ کسی که از راه حلال برای تامین رفاه خانواده اش تلاش می کند، همچون مجاهدی است که در راه خدا جهاد می کند.»
پیام اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند : بهترین مردان امت من، آن کسانی هستند که نسبت به خانواده خود خشن و متکبر نباشند و بر آنان ترحم و نوازش کنند و به آنان آزار نرسانند.»

آیا هدیه هم می خری؟
9- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«من دخل السوق فاشتری تحفة فحملها الی عیاله کان کحامل صدقة الی قوم محاویج ولیبدا بالاناث قبل الذکور فان من فرح ابنته فکانما اعتق رقبة من ولد اسماعیل ومن اقر بعین ابن فکانما بکی من خشیة الله ومن بکی من خشیة الله ادخله الله جنات النعیم (9) ؛ هر کس به بازار رود و هدیه ای برای خانواده اش بخرد و ببرد، [پاداش او] مانند کسی است که برای نیازمندان صدقه می برد [. و هنگامی که هدیه را به خانه می برد] ، باید، قبل از پسران، به دختران بدهد، زیرا کسی که دخترش را شادمان کند، مانند کسی است که یک بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد کرده است. و هر کس [با دادن هدیه ای] چشم پسری را روشن کند، گویا از ترس خدا گریسته است و هر کس از ترس خدا بگرید، خداوند او را داخل نعمت های بهشت کند.»

زن و شوهر، همسر خانه را گرم نگه دار
10- امام رضا علیه السلام می فرمایند:
«بنبغی للمومن ان ینقص من قوت عیاله فی الشتآء ویزید فی وقودهم (10) ؛ سزاوار است که مومن در زمستان از خوراک خانواده اش کم کند، و بر [چوب و زغال و] وسیله گرم کننده آنان بیفزاید.»

شاد ساختن خانواده در مناسبت های فرخنده
11- راوی می گوید به امام صادق علیه السلام عرض کردم: حق زن بر شوهرش چیست؟ حضرت فرمودند:
«... ولاتکون فاکهة عامة الا اطعم عیاله منها ولایدع ان یکون للعید عندهم فضل فی الطعام وان یسنی لهم فی ذلک شی ء ما لم یسن لهم فی سآئر الایام (11) ؛... هر میوه ای که همه مردم از آن می خورند، باید به خانواده اش بخوراند و در روزهای عید خوراک آنان را افزایش دهد، و چیزهایی برای آنان فراهم کند که در روزهای دیگر فراهم نمی کرده است.»

تهمت و سوء ظن هرگز
12- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«لا تقذفوا نساءکم فان فی قذفهن ندامة طویلة وعقوبة شدیدة (12) ؛ به زنان خود تهمت نزنید [و نسبت ناروا ندهید] ، زیرا در این کار، [برای شما] پشیمانی طولانی و کیفر سختی خواهد بود.»
13- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«خیر نسآءکم الطیبة الریح الطیبة الطبیخ التی اذا انفقت انفقت بمعروف وان امسکت امسکت بمعروف فتلک عامل من عمال الله وعامل الله لایخیب ولایندم (13) ؛ بهترین زنان شما زنی است که دارای بویی خوش و دست پختی خوب باشد. هنگامی که خرج می کند، بجا خرج کند، و هنگامی که خرج نمی کند بجا از خرج کردن خودداری ورزد. چنین زنی کارگزاری از کارگزاران خداست و کارگزار خدا نه ناامید می شود و نه پشیمان.»

آرایش فقط برای شوهر
14- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«ان من خیر نسآءکم... المتبرجة من زوجها الحصان عن غیره (14) ؛ بهترین زنان شما آن زنی است که برای شوهرش آرایش و زینت می کند، اما از بیگانگان خود را می پوشاند.»

از تو سپاسگزارم
15- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«خیر نسآءکم التی ان اعطیت شکرت وان منعت رضیت (15) ؛ بهترین زنان شما آن زنی است که چون به او چیزی داده شود، سپاسگزاری کند و اگر به او چیزی داده نشود راضی باشد.»

پی نوشت ها:
1) بحار الانوار، ج 103، ص 228.
2) همان، ج 103، ص 227.
3) مکارم الاخلاق، ص 218.
4) همان، ص 216.
5) مستدرک الوسائل، ج 14، ص 250.
6) وسائل الشیعة، ج 14، ص 10.
7) مستدرک الوسائل، ج 14، ص 243.
8) بحارالانوار، ج 104، ص 72.
9) وسائل الشیعة، ج 15، ص 227.
10) وسائل الشیعة، ج 15، ص 249.
11) همان، ج 15، ص 227.
12) بحارالانوار، ج 103، ص 249.
13) وسائل الشیعة، ج 14، ص 15.
14) بحارالانوار، ج 103، ص 235.
15) همان، ج 103، ص 239.