|مؤسسه تخصصی آل یاسین|

emailآخرین رویدادها:  
  • آثـار ماندگـار 6
  • آثـار ماندگـار 5
  • رونمایی از کتاب شهیده ولایت
  • آثـار ماندگــار 4
  • آثـار ماندگــار 3
  • آثـار ماندگــار 2
  • اســوه تاریخ
  • آثـار ماندگـــار 1
adsپیوندها
امام خمینی
امام خامنه ای
archiveبایگانی
random-hadisحدیث تصادفی
سخنی از بهشت
adsاعلانـات

اختیار انسان در قرآن کریم!

بازدید : ۷۴۷ بار
دسته بندی : اعتقادات ,
قران

دسته ای از آیات قرآن که بر اختیار دلالت دارد آیاتی است که در آن آیات مومن به خاطر ایمانش ستایش می شود و کافر هم به خاطر کفرش نکوهش می شود. بدیهی است اگر ایمان مومن و کفر کافر جبری بود ستایش و نکوهش معقول نبود.

 

وقتی به مومن می گوییم احسنت تو چقدر خوبی که ایمان داری معنایش این است که می توانست ایمان داشته باشد یا نداشته باشد. وقتی که به کافر می گوییم تو چقدر بدی که ایمان نداری معنایش این است که کافر می توانست ایمان داشته باشد حالا که ایمان ندارد ما سرزنشش می کنیم.
آیه 17 سوره مومن می فرماید: " الیوم تجزی کل نفس بما کسبت ، امروز هر کسی به خاطر ایمانی که به دست آورده یا به خاطر عملی که به دست آورده جزا داده می شود" . هر نفسی به خاطر آنچه که انجام داده جزا داده می شود.
سوره مبارکه نجم : " و ابراهیم الذی وفّی ، ابراهیم کسی که به وعده ای که با خدا داشت وفا کرد"  آن وعده فطری که با خدا داشت " ألم أعهد إلیکم یا بنیء ادم ان لا تعبدوا الشیطان " وفا کرد.
 در آیه دیگری داریم : " و لا تزر وازرة وزر أخری ، گناه هیچ کس را به دوش دیگری نمی گذارند " پس گناه هر کس مال خودش است.
سوره مبارکه طه: " لتجزی کل نفس بما تسعی ، قیامت بر پا می شود تا هر نفسی به سبب آنچه که در آن تلاش می کرده جزا داده بشود.
در آیه دیگری داریم: " هل تجزون إلا ما کنتم تعملون ، آیا شما به جز آنچه که خود انجام دادید جزا داده می شوید؟ "
پس این نتیجه اعمال خودتان است یعنی شما می توانستید این کارها را انجام ندهید در نتیجه این جزا را هم نداشته باشید.

ارزش انجام کار نیک

اگر در عالم ظلمی و جنایتی هست که هست و کارهایی هست اینها را نمی شود به خدا نسبت داد و فعل انسان از فعل خدا جداست. از اینجا می فهمیم که ما فاعل افعال خودمان هستیم و نمی توان گفت که فاعل هر فعلی خداست و بدیها و زشتیها را به خدا نسبت بدهیم

" من جاء بالحسنة فله عشر أمثالها ، هر کس حسنه ای انجام بدهد برای او ده حسنه نوشته می شود. یعنی دست خودش بوده می توانسته حسنه و ایمان داشته باشد و می توانست نداشته باشد.
" من أعرض عن ذکری فإنّ له معیشة ضنکا ، هر کس از ذکر خدا رو برگرداند یک زندگی بسیار دشوار و سختی برای او خواهد بود" .
" اولئک الذین اشتروا الحیاة الدنیا ، اینها کسانی هستند که زندگی دنیا را خریدند و ایمان خود را فروختند. آخرت را ، سعادت جاودانه را فروختند و زندگی دنیا را خریدند. بقره آیه 86.
" إنّ الذین کفروا بعد ایمانهم ، کسانی که بعد از ایمانشان کافر شدند چنین و چنان خواهد شد ". از این آیه چنین فهمیده می شود که آنها خود کافر شدند کسی آنها را کافر نکرده.
 این هم دسته دیگری از آیات که خلاصه اش این است که ایمان و کفر دست خود انسان است . لذا به خاطر کفرش سرزنش می شود و به خاطر ایمانش ستایش می شود. اگر این کارها اختیاری نبود سرزنش و ستایش هر دو نامعقول بود و عاقلانه نبود.
دسته دیگر آیاتی است که در این آیات ثابت می شود افعال خداوند مثل افعال انسان ها نیست و از این آیات می فهمیم که افعال ، فعل خود ماست. اگر همه افعال فعل خدا بود دیگر معقول نبود که بگوییم که فعل ما و فعل خدا.

اینکه آیه قرآن می فرماید فعل شما با فعل خدا فرق می کند معنایش این است که فاعل افعال ، خود ما هستیم. فرض کنید فعلی در آن ضعف ، ظلم ، اختلاف و نارسایی باشد این افعال قطعا فعل انسان است و فعل خدا در آن ظلم، ضعف، اختلاف و نارسائی وجود ندارد. هر آنچه نقص هست از ماست.
 در سوره ملک آیه 4 آمده : " ما تری فی خلق الرحمن من تفاوت ، در آفرینش خدای متعال تفاوت نمی بینید" .
تفاوت در اینجا به معنای نقص است و فعل خدا نقص ندارد. پس اگر کار ناقص بود معلوم است که فعل خدا نیست.
فعل ما در طول فعل خداست اما به هر حال در این افق ، ما فاعل هستیم.
" الذی أحسن کل شیء خلقه ، خدا کسی است که آفرینش هر چیزی را نیکو و عالی خلق کرده ". در حالی که کفرو ظلم و جنایت احسن نیست اگرچه در عالم وجود دارد.
" و ما خلقنا السموات و الارض و ما بینهما إلا بالحق ، ما آسمان و زمین و آنچه در بین اینهاست جز بر اساس حق نیافریدیم ". پس اگر باطلی در عالم وجود دارد فعل بندگان خداست.
" إنّ الله لا یظلم مثقال ذرة ، خداوند به اندازه ذره ای، وزن ذره ای ظلم نمی کند.
" و ما ربک بظلام للعبید ، پروردگارت نسبت به بندگانش ظالم نیست.

حاصل سخن

 در مجموع از این آیات بر می آید که اگر در عالم ظلمی و جنایتی هست که هست و کارهایی هست اینها را نمی شود به خدا نسبت داد و فعل انسان از فعل خدا جداست. از اینجا می فهمیم که ما فاعل افعال خودمان هستیم و نمی توان گفت که فاعل هر فعلی خداست و بدیها و زشتیها را به خدا نسبت بدهیم.


منبع: پاسخ به سوالات اعتقادی استاد محمدی موجود در سایت رادیو معارف

 

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی

پشتیبانی