آخرین رویدادها:
آخرین مطالب
پربیننده ترین مطالب
پیوندها
کلید واژه
موضوعات
بایگانی
حدیث تصادفی
خلاصه آمار
اعلانـات
انسان موجودی است که حقیقت او را عقل و علم تشکیل می دهد و همین مسأله موجب شرافت انسان شده و او را تا مقام خلافت الهی پیش برده است.
در آیات قرآنی از جمله آیه ۳۰ و ۳۱ سوره بقره هنگامی که از شرافت و کرامت انسانی به عنوان خلیفه یاد می شود، به این نکته توجه داده شده که این سلطه انسان بر دیگر موجودات و لزوم اطاعت و تبعیت آنها از انسان در گرو علم انسان است که خداوند به انسان بخشیده است و حتی فرشتگان مقرب نیز از آن علوم بی بهره اند.
کسى که مى خواهد گناه نکند حتماً باید به زمینه هاى گناه توجه کند، وقتى آنها را شناخت به پیشگیرى و درمان آنان بپردازد.
انسان با علم و بهره گیری از عقل یعنی همان تعقل و خردورزی است که می تواند به شرافت و کرامت فعلیت بخشد و خلافت خود را تثبیت نماید، وگرنه عدم بهره گیری از عقل و علم به معنای باقی ماندن در نقص خواهد بود.
فقدان علم و عقل در هر انسانی او را از مقام شرافت و کرامت انسانی ساقط می کند و او را حتی پست تر از چارپایان می سازد. (اعراف، آیه ۱۷۹؛ فرقان، ۴۴) این گونه است که سازه ای ناقص از خود به وجود می آورد و به دوزخ فراق می رود و هنگامی که فرشتگان عذاب از علت ورود به دوزخ می گویند، بر پایه همان کشفی که در هنگام مرگ رخ می دهد و به علم شهودی نسبت به خود و جهان می رسد (ق، آیه ۲۲)، می گوید که از علم دیگران بهره نبرده و گوش به حرف های عالمان و عاقلان ندادیم و تعقل و خردورزی نداشتیم. (ملک، آیه 10)
جهل و حماقت؛ زمینه ی گناه
در بحث گناه و گناه شناسی که از موضوعات بسیار مهم است، شناخت «زمینه هاى گناه» مهم است؛ چنانکه گفته اند:
باران که در لطافت طبعش خلاف نیست
در باغ لاله روید و در شوره زار خس
کسى که مى خواهد گناه نکند حتماً باید به زمینه هاى گناه توجه کند، وقتى آنها را شناخت به پیشگیرى و درمان آنان بپردازد.
کمبود ویتامین ها در بدن، انسان را آماده پذیرش میکرب ها مى کند و یا بیمارى ها را پرورش و گسترش مى دهد، پس باید این کمبودها جبران گردد تا زمینه پذیرش و همچنین زمینه پرورش بیمارى ها از بین برود. بنابراین باید «زمینه شناس و زمینه زدا» باشیم. مثلاً اگر در منزل چاه فاضلابى زمینه ساز انواع پشه ها مى باشد سمپاشى بیهوده است باید چاه را پر کرد.
در بررسى زمینه هاى گناه مى توان امور بسیارى را نام برد که هر یک با کمیت و کیفیت خاصى زمینه ساز هستند. در اینجا یکی از مهم ترین زمینه ها را با هم مروری خواهیم داشت.
کسى که مى خواهد گناه نکند حتماً باید به زمینه هاى گناه توجه کند، وقتى آنها را شناخت به پیشگیرى و درمان آنان بپردازد.
زمینه هاى فرهنگى و تربیتى گناه
جهل و حماقت ، زمینه گناه را در انسان به وجود آورده و او را به سوى گناه مى کشاند. جهل به خدا، جهل به هدف از آفرینش، جهل به قوانین خلقت، جهل به زشتى گناه و آثار آن.
چنان که یک فرد جاهل و بى سواد غذاى آلوده به میکرب را بر اثر جهل به آسانى مى خورد، ولى یک دکتر میکرب شناس، هرگز آن را نمى خورد.
در دوران جاهلیت که گناهان گوناگون، سراسر زندگى مردم را گرفته بود، بیشتر بر اثر جهل و حماقت بود. براى توضیح به این آیات توجه کنید:
«قالوا یا موسى اِجعَل لَنا اِلهاً کما لَهم آلِهة قالَ إنّکم قَوم تَجهَلون» (اعراف،38)
«بنى اسرائیل به موسى گفتند: براى ما معبودى (از بت) قرار بده چنان که آنها (بت پرستان) معبودانى (از بت) دارند. موسى گفت: شما جمعیتى جاهل و نادان هستید.»
از زبان حضرت لوط علیه السلام خطاب به قومش مى خوانیم: ءَاِنّکم لَتَاتون الرّجال شَهوةً مِن دُونِ النِّساء بل انتم قوم تجهلون؛ آیا شما به جاى زنان، به سراغ مردان، از روى شهوت مى روید؟ شما قومى جاهل هستید. (نمل،55)
و در آیه 89 سوره یوسف مى خوانیم: قالَ هَل عَلِمتُم ما فَعَلتُم بِیُوسُفَ و اَخیهِ اِذ اَنتُم جاهِلُون؛ یوسف (به برادران خود) گفت: آیا دانستید که با یوسف و برادرش (بنیامین) چه کردید؟ آنگاه که جاهل بودید.
از این آیات به روشنى استفاده مى شود که جهل و نادانى یکى از زمینه هاى گناهان است.
منابع:
کتاب گناه شناسى، محسن قرائتى
سایت حوزه
