چهار نکته در مورد دستور اخلاقی قرآن

برخی شبهه افکنان، در مورد قرآن، می‌گویند که: در قرآن هیچ دستور اخلاقی جدید و برجسته ای نسبت به آنچه قبل از اسلام مطرح بوده است ارائه نشده است. قرآن اخلاق انسانی را به اخلاق طبقاتی تبدیل کرده است یعنی اخلاق بر حسب ارزش متفاوت انسانها، متفاوت می شود و اصول اخلاقی را از کلیت و جهان شمول بودن انداخته است. مهمترین بخش این انحراف مربوط به نابود کردن اخلاق در مورد غیرمسلمانان، بردگان و زنان است.

ارتباط «قاعده درء»با «اصل احتیاط» و «اصل برائت»

از پیامبر اسلام(ص) نقل شده است که آن‌حضرت فرمود: «حدود را با شبهات دفع کنید».[1] این حدیث از روایات مورد قبول فریقین (شیعه و سنی) است.[2] حدّ؛ به عقوبت‌هایی گفته می‌شود که به ازاء گناهانی که صورت گرفته، برای شخص گناه‌کار قرار داده می‌شود؛ مانند حد شراب‌خوار؛ حد زناکار و ... . به همین مناسبت در فقه، از قاعده‌ای بحث می‌شود که مشهور به «قاعده درء» است.

شبهه عدم معصومیت حضرت موسی!

برخی بر اساس مبانی نقلی شبهه ای را در مورد عصمت حضرت موسی ذکر نموده اند که: در سوره اعراف بیان شده است که: «وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِی مِن بَعْدِیَ أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّکُمْ وَأَلْقَى الألْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِیهِ یَجُرُّهُ إِلَیْهِ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِی وَکَادُواْ یَقْتُلُونَنِی فَلاَ تُشْمِتْ بِیَ الأعْدَاء وَلاَ تَجْعَلْنِی مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ »¹ ؛

تفاوت شبهه و سؤال چیست؟

 

اگرچه در ابتدا این دو واژه، معنای نزدیک به همی دارند، اما با توجه به امر مهم پاسخ‌گویی و ظرافت‌های موجود در این زمینه باید با دقت بیشتری آن‌دو را بررسی کرد؛ چرا که نوع پرداختن به هر کدام می‌تواند متفاوت باشد. سؤال معمولاً از فطرت حقیقت‌جوی انسان سرچشمه می‌گیرد که در خور احترام و توجه است، اما شبهه نوعی القای شک است که با انگیزه‌‌‌های اختلاف‌‌افکنی و گمراه‌‌سازی همراه است. بنابراین نوع و شیوۀ پاسخ‌گویی به آنها نیز متفاوت است.

آیا توبه با عدل خدا می سازد؟

---

عدل خداوند نزد امامیه یکی از پایه های دین شمرده شده است، در خصوص عدالت پروردگار مسائل گوناگونی قابل طرح است از جمله می توان به عدم تنافی میان عدل خدا و توبه پذیری حضرتش اشاره نمود؛ در نوشتار حاضر، استاد مهدی امینیان، کوشیده است تا بدین شبهه پاسخ دهد که آیا عدل خدا نافی توبه پذیری اوست یا خیر؟

راز سوگند یک پیامبر برای تنبیه همسر!

چرا حضرت ایوب(ع) سوگند یاد کرد که همسرش را تنبیه کند؟ آیا از همسرش، «لیا»، خطایی سر زده بود؟

یکی از پیامبران بزرگ الهی که طرح جزئیاتی از سرگذشت زندگی‌اش در قرآن، دستمایه طعن و شبهه‌افکنی عده‌ای از مغرضان به اصطلاح طرفدار حقوق بشر و مساله زن شده است، حضرت ایوب نبی(ع) است.

علل فتنه در کلام امیرالمومنین علیه السلام

فتنه در لغت به معنای کفر، گمراهی،آشوب،امتحان و آزمایش کردن و معانی دیگر آمده است. اما در اصطلاح به معنای اختلاف مردم در عقاید و آرائشان است. به طوری که سبب ایجاد ناآرامی و تشویش در بین آنها، برای رسیدن به اهداف خاصی می شود. در شناخت جریان فتنه شاید هیچ کس و هیچ زمانى به اندازه امام على‏ علیه السلام و زمان آن حضرت، جریان فتنه و نفاق خود را عیان و آشکار نکرد. با نگاه اجمالى به نهج‏البلاغه امیر مۆمنان على‏ علیه السلام در خطبه‏ها و نامه‏ها و حکمت‏هاى بسیارى به جریان فتنه و نفاق و منافقان اشاره دارد.

ریشه فتنه ها

پاسخ به شبهه مصحف فاطمه سلام الله علیها

آیت الله سبحانی در پاسخ به این پرسش که "گفته شود شیعیان قرآنی به نام «مصحف فاطمه (سلام الله علیها)» دارند، این مطلب تا چه اندازه صحت دارد؟" این گونه پاسخ داده است: پاسخ: واژة «صحف» در قرآن به معنای مطلق کتاب آمده است، چنان که می‌فرماید: «وَإِذا الصُّحُفُ نُشِرَتْ؛ آنگاه که نامه‌های اعمال منتشر گردد».
«إِنَّ هـذا لَفِـی الصُّحُـفِ الأُولـى * صُحُفِ إِبْراهیـمَ وَمُـوسـى؛ این، در صحیفه‌های نخستین، در کتاب ابراهیم و موسی است». و همچنین«مصحف» نیز از همین ماده اخذ شده و به معنای دفتر یا کتاب جلد شده به کار می‌رفت و در صدر اسلام حتی پس از درگذشت پیامبر، مصحف» نام قرآن نبود بلکه هر کتاب مجلّدی را مصحف می‌نامیدند.