تناقضات ابن تیمیه

---

مساله توسل به عنوان یک سنت و یا یک اصل در دین اسلام، مورد توجه بسیاری از صحابه رسول خدا، خلفای راشدین، و پیشوایان مذاهب چهارگانه اهل سنت بوده و همگان خود را به اتیان این سنت برای تقرب و جلب رضایت خداوند متعال ملزم می دانستند.

---

این در حالیست که کتاب هایی که اخیراً از سوی مخالفان توسّل منتشر می شود، رسم توسّل به صالحان را، نوعی اختلاف میان سنّی و شیعه! قلمداد می کند، در حالی که اختلاف در مسأله ربطی به تسنّن و تشیّع ندارد، بلکه اختلافی است میان وهابی ها و پیروان ابن تیمیّه با دیگر فرق اسلامی (اعم از شیعه و سنّی). این امر، حاکی از این است که ریشه اختلاف، این دو نفرند و اگر از این دو نفر و پیروان آنها صرف نظر کنیم کلّیه فِرَقِ اسلامی در اصل توسّل (و دیگر مسایل که برخی از آنها گذشت و برخی دیگر خواهد آمد) وحدت نظر داشته و میان آنان اختلافی وجود ندارد. ‏در این بحث برآنیم که با یکی از قواعد فقهی تحت عنوان اجماع ، به سراغ مساله توسل رفته و از این نظرگاه، نگرش اندیشمندان و علمای مسلمان غیر وهابی را در این مساله جویا شویم، تا اصل مساله اختلاف وهابیت با دیگر مذاهب اسلامی را روشن و مبین سازیم. 

دانش سودآور

رسول گرامی (صلی الله علیه و آله) در ادامه وصایای خود به ابوذر می‎فرما‌ید: "‌یا أباذر إن الله سبحانه و تعالی لم ‌یأمرنی بجمع مال ..."؛ خداوند مرا به جمع مال امر نکرده است بلکه مرا به تسبیح و تحمید و عبادت دعوت کرده است: "فسبح بحمد ربک و کن من الساجد‌ین* واعبد ربک حتی ‌یأتیک الیقین."(1) از انضمام این دو آیه، چنین بر‌می‌آید که یقین نتیجه‌‌ عبادتی است که جامع تسبیح و تحمید و سجده باشد.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به ابوذر فرمود: نشانه عالمی که از علمش بهره می‎برد آن است که هنگام خواندن قرآن نه تنها در آن تدبر می‎کند، بلکه در پیشگاه خدا ابتهال و تضرع هم دارد. از همین رو دعای رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) این است که: "اللهمّ إنی أعوذ بک من علم لا ‌ینفع و ... ."(2) علم ‌یا قاصر است و غیر نافع و ‌یا کامل است و سودمند، ولی عالم ‌یا قاصر است و ‌یا‌ مقصّر.